Op 1 februari werd de tentoonstelling 1 + 1 + 1 + 1= één in Museum Noordwijk feestelijk geopend door commissaris der Koning Jaap Smit. De tentoonstelling laat de geschiedenis zien van de kernen Noordwijk Binnen, Noordwijk aan Zee, Noordwijkerhout en De Zilk, die vanaf 1 januari dit jaar samen de nieuwe gemeente Noordwijk vormen.
De ruim 85 genodigden werden welkom geheten door voorzitter van het Genootschap Oud Noordwijk, Leon Guijt. Hij ging in het kort in op het ontstaan en de doelstelling van het genootschap dat naast Museum Noordwijk ook de verantwoordelijkheid heeft voor Streekmuseum Veldzicht. Hij dankte Willemijn Gertsen en Jaques Dekker die als tentoonstellingscommissie samen met een aantal andere vrijwilligers de tentoonstelling mogelijk hebben gemaakt. Wethouder Sjaak van den Berg sprak namens het college zijn complimenten uit voor de interessante en leerzame tentoonstelling. “Dit is een expositie die alle inwoners van de vier kernen moeten gaan zien.” Daarna was het de beurt aan de commissaris der Koning Jaap Smit. “Het is goed dat het Genootschap Oud Noordwijk de fusie van Noordwijk en Noordwijkerhout heeft aangegrepen om een tentoonstelling over de geschiedenis en eigenheid van de vier keren te organiseren. Een herindeling is naast een stap naar een groter schaalniveau namelijk ook het intensiveren van aandacht voor de gemeenschappen. Bij discussies over opschaling maak ik zelf altijd het onderscheid tussen gemeente en gemeenschap. Ik ben blij verrast over de omvang van het genootschap dat naast 1500 leden ook zo’n 130 vrijwilligers telt. Het is goed om te merken dat zoveel inwoners betrokken zijn bij de rijke geschiedenis van Noordwijk en zich willen inzetten voor het bewaren en tentoonstellen van dat erfgoed. Het museum speelt ook een belangrijke rol voor het toerisme. Want naast de inwoners richt u zich ook op de vele toeristen en de congresgangers die Noordwijk ieder jaar bezoeken. Kijkend naar die laatste twee doelgroepen is een aantrekkelijk Museum Noordwijk van belang voor de ontwikkeling van de sector recreatie en toerisme, toch één van de dragende economische pijlers van deze streek. Mede om die reden is het goed om te horen dat het Genootschap Oud Noordwijk samen met de gemeente aan uitbreiding van dit Museum Noordwijk werkt. Ik wens u veel succes met de realisatie van die plannen. Ik hoop dat de tentoonstelling veel inwoners van Noordwijk gaat trekken, die zo meer over de geschiedenis van hun gemeenschappen kunnen leren. Ook hoop ik dat veel toeristen en congresgangers de weg naar het museum en deze tentoonstelling zullen vinden. Het is tijd voor de openingshandeling.” Daarop kreeg Smit een afstandsbediening in handen waarmee hij de film, gemaakt door de vrijwilligers van de filmclub van het genootschap, over de geschiedenis van de vier kernen startte. Een rondgang langs de aanwezigen leerde al snel dat naast Van den Berg en Smit ook de anderen zich lovend uitlieten over de tentoonstelling en het werk van de betrokken vrijwilligers.
Eind oktober van het vorig jaar kreeg Museum Noordwijk een mooi cadeau; Kruidenpluksters in het Dobbelmannduin, een werk van Jan Hillebrand Wijsmuller werd door een gulle gever toegevoegd aan de collectie. In een berichtje hierover in deze rubriek was o.a. het volgende te lezen: ‘Jan H. Wijsmuller verbleef van 2 juli tot 12 oktober 1898 bij W. van Beelen en van 14 juni tot 23 augustus 1902 in villa Cato in Noordwijk. Hij trok destijds veel op met Ludolph Berkemeier en het is dan ook niet verwonderlijk dat er van beide kunstenaars diverse werken zijn van dezelfde plekjes en waar ze dus ongetwijfeld samen hebben zitten schilderen.’
Nu, begin januari 2019 is het Museum erin geslaagd om door de aankoop van het werk ‘Gezicht vanuit de Nicolaas Barnhoornweg’ uit 1898 van Jan Hillebrand Wijsmuller die eerder gememoreerde samenwerking met Ludolph Berkemeier te illustreren met beelden.
Het Museum had reeds de versie van Ludolph Berkemeier in bezit en daar is nu Jan H. Wijsmuller’s werk aan toegevoegd. Het moet een bewolkte dag zijn geweest. De Nicolaas Barnhoornweg was nog niet bestraat en de nieuwsgierige bewoonster van het hoekhuis aan de Noordzeesteeg loopt naar de schilders om te kijken of ze er iets van kunnen. Nou, dat valt niet tegen, heel herkenbaar is het. De hooiberg van de boerderij van Floor Barnhoorn kun je op allebei de werken zien net als diverse achtergevels van huizen aan de Jan Kroonsweg. Mooi ook voor de mensen die ruim een eeuw later leven en zich met deze schilderijen een goed beeld kunnen vormen van hoe het er hier zo rond de eeuwwisseling (1900) uitzag.
Vanuit de nog onverharde Nic. Barnhoornweg ziet men het hoekpand bij de Noordzeesteeg en de achterkant van huizen aan de Jan Kroonsweg en de hooiberg van de Museumboerderij, 1898
Ludolph Berkemeier, olieverf op doek, 32 x 44 cm, l.o. gesigneerd
Jan Hillebrand Wijsmuller, olieverf op doek, 35,8 x 52 cm, r.o. gesigneerd
Piet de Ridder (l) en uiterst rechts Herman Copier met in hun midden de ontvangers van de bodekostuums Coby Peschier en Sjaan van Kekeren.
Op 4 januari kwamen de Noordwijkse bodes Herman Compier en Piet de Ridder naar Museum Noordwijk om hun kostuums te overhandigen aan de leden van de werkgroep textiel, accessoires & sieraden van het Genootschap Oud Noordwijk, Sjaan van Kekeren en Coby Peschier.
Door de fusie zijn de kostuums waar het wapen van het ‘oude’ Noordwijk op is aangebracht niet meer bruikbaar. Hoe het nieuwe wapen van de fusiegemeente eruit gaat zien is nog niet bekend maar het zal zeker niet de leeuw op zilveren achtergrond zijn dat het wapen van het voormalige Noordwijk is. Beide heren hadden hun nieuwe (bode) pakken, waar het nieuwe wapen nog op gaat worden aangebracht, aan want het werk in het gemeentehuis gaat wel gewoon door. Gemeentebodes verrichten allerlei hand en spandiensten voor voornamelijk het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad. Daaronder is het ontvangen van bezoekers en gasten en het begeleiden van hen in het gemeentehuis. Ook zorgen zij voor een goede coördinatie van huwelijksvoltrekkingen die op het gemeentehuis plaatsvinden. Compier ( 12,5 jaar actief als bode): “Wij komen al eerste binnen en gaan normaal gesproken als laatsten de deur weer uit.” De Ridder ( 3 jaar werkzaam als bode): Wij zijn onderdeel van het Team Facilitair, wat duidelijk maakt dat wij met veel zaken te maken hebben.” De overgedragen pakken zijn zeker 12,5 jaar de kleding de kleding geweest van de Noordwijkse bodes. De werkgroep Textiel is blij met de gift en zal de pakken met zorg behandelen en tentoonstellen waar het nuttig en nodig is. Ter plekke werd door Sjaan van Kekeren de suggestie gedaan om en uitruil met Noordwijkerhout van Toen (Novato) te realiseren. Want dat genootschap zou de pakken van de bodes van Noordwijkerhout overhandigd hebben gekregen. Van Kekeren: “Het zou toch mooi zijn als beide genootschappen van beide gemeentes een bodekostuum heeft.”
Door genereuze schenkingen heeft Museum Noordwijk haar collectie kunnen uitbreiden met drie mooie werken van Leon Senf. Het gaat om de krijttekening ‘Schaap scheren’, een gouache ‘De Wateringse Vest in Delft en een inkttekening ‘Werkpaard’. Senf iseen belangrijke schakel in de vastlegging van de geschiedenis van Noordwijk.Het museum heeft al zo’n 125 werken van deze, voor de cultuurhistorie van het dorp belangrijke, kunstschilder en is blij dat door de schenkingen drie belangrijke werken kunnen worden toegevoegd. Leornardus Johannes Senf was het negende kind in het gezin Senf en de derde met dezelfde voornaam. Zijn broers stierven al op jeugdige leeftijd voordat Leon geboren was. Dat hij van jongs af aan een verwoed tekenaar was had vermoedelijk te maken zijn slechte gehoor. Schilderen werd zijn grote passie maar het ontbrak hem aan de financiële middelen om daar volop mee bezig te zijn. Door zijn jarenlange werkzame leven bij de Poceleyne Fles kon hij in zijn onderhoud voorzien en tegelijkertijd zijn vaardigheden verbeteren. In die tijd vestigde hij ook zijn landelijke bekendheid. Zijn bouwaardewerk voor het Vredespaleis in Den Haag en de Stadsgehoorzaal in Haarlem zijn slechts enkele voorbeelden van zijn grote bijdrage aan de cultuurschat van Nederland. Zijn relatie met Noordwijk ontstond door enkele vakantieperiodes die hij met zijn gezin hier doorbracht. Die bevielen kennelijk zodanig dat hij zich op 24 april 1918 met zijn gezin vestigde in ‘Eureka ’een atelierwoning aan de Duinweg 10 in Noordwijk. De huisvesting in Noordwijk kreeg een meer permanent gevolg toen Senf op 27 mei 1926 een stuk gerond kocht van de Duinexploitatie maatschappij ‘De Toekomst’ aan de Duinweg en daarop een huis liet bouwen. Hij noemde zijn woning ‘Elcapa’ naar de beginletters van zijn echtgenote, zijn kinderen en hemzelf. Een door hem zelf vervaardigd plateau met een ploeger en paarden van keramisch aardwerk met de tekst ‘Labor Sacratus ‘ oftewel arbeid adelt is nog steeds op het betreffende huis te zien. Na het overlijden van zijn echtgenote Elizabeth Senf-Winkelman op 17 mei 1934 vertrok Senf op 30 juni vanuit Noordwijk naar Schoorl. Op 22 maart 1938 keerde Senf voor een jaar terug in Noordwijk om daarna weer af te reizen naar Schoorl. Op 3 september 1940 overleed hij in Alkmaar. Z’n oorspronkelijke voorkeur voor het werken als vrij kunstenaar kreeg in zijn latere leven een steeds belangrijker plek. Als hij zich op 58-jarige leeftijd in Noordwijk vestigt zit hij midden in dat proces. Naast een bescheiden oeuvre in olieverf heeft hij veel schetsen, pentekeningen, krijttekeningen en aquarellen nagelaten. Z’n gegevens daarvoor vond hij niet alleen in Noordwijk maar ook in o.a. ook in de provincies Overijssel, Limburg en Gelderland en in Duitsland en Italië. De naam van de Leon Senfstraat herinnert ons vandaag de dag nog steeds aan deze kunstenaar. De voorziene uitbreiding van Museum Noordwijk maakt het mogelijk om de werken van Senf maar ook prachtige werken van andere belangrijke schilders die het ‘oude’ Noordwijk hebben vastgelegd zoals Berkemeier, Wijsmuller en Liebermann nog beter dan nu mogelijk is tentoon te stellen.
UITNODIGING
Datum : zaterdagochtend 1 december 2018 van 11.00 uur – 12.30 uur
Locatie : Bibliotheek Noordwijk, Akkerwinde 1a te Noordwijk Binnen
De gezamenlijke erfgoed-organisaties van Noordwijk en Noordwijkerhout nodigen u van harte uit voor de presentatie van hun plannen voor de komende jaren en de gezamenlijk opgestelde pleitnota (bijgaand). Hierna worden de vertegenwoordigers van de politieke partijen gevraagd om een reactie, gevolgd door een discussie.
Programma:
10.30 uur: Zaal open en ontvangst
11.00 uur: Opening en presentatie vanuit de 8 erfgoed-organisaties
11.45 uur: Reactie van de 8 politieke partijen op de pleitnota en presentaties
12.15 uur: Discussie
12.30 uur: Conclusies en sluiting
Namens,
Genootschap Oud Noordwijk, Stichting Veldzicht, De Oude Dorpskern, Atlantikwall Museum Noordwijk, Museum Engelandvaarders, Kurt Carlsen,
NOVATO en Genootschap ‘Oud de Zilck’,
Paul de Vreede, voorzitter PLATFORM CULTUREEL ERFGOED NOORDWIJK