Museum Noordwijk mooie Berkemeier rijker
Jaques Dekker met de aquarel die in het bezit is gekomen van het Genootschap Oud Noordwijk en te zien zal zijn in Museum Noordwijk. De aquarel van Ludolph Berkemeier geeft een beeld geeft hoe de doorkijk naar het huidige Gat van Palace er rond 1900 uitzag.
Dankzij de welwillende medewerking van lid van de tentoonstellingscommissie van het Genootschap Oud Noordwijk Jaques Dekker heeft het Museum Noordwijk een mooie aquarel van Ludolph Berkemeier aan haar collectie kunnen toevoegen. Het gaat om een doorkijk naar het voormalige Calisplein dat nu bekend is als het Gat van Palace.
Jaques Dekker, zelf een begenadigd kunstschilder, is als lid van de tentoonstellingscommissie van het Genootschap Oud Noordwijk zeer actief met onder meer het organiseren van de wisseltentoonstellingen in Museum Noordwijk. Bovendien zoekt hij ook al jaren naar kunstwerken die een aanwinst zouden kunnen zijn voor de collectie van het genootschap. De aangekochte aquarel van Ludolph Berkemeier ‘Doorkijk over het Calisplein’ is een resultaat van zo’n zoektocht. Het aangekochte kunstwerk toont het beeld van rond 1900 van de huisjes aan de kop van de Hoofdstraat en de doorkijk naar het Calisplein met de daar aanwezige waterpomp en de masten van enkele bomschuiten die op het strand lagen. “De waterpomp verschafte de gezinnen in Noordwijk aan Zee van drinkbaar water en werd gebruikt tot de Watertoren zijn intrede deed. Het tafereel is dichtbij ‘Dorpzicht’ (de huidige locatie waar nu bloemenbinderij H.C. Heemskerk gevestigd is) waar Berkemeier in de Hoofdstraat woonde.” Ludolph Berkemeier woonde en werkte van november 1896 tot 1930 (waar hij ook overleed) in Noordwijk en heeft een rijk oeuvre achter gelaten. “Door zijn zeer gedetailleerde kunstwerken weten wij precies hoe Noordwijk in de jaren dat hij hier werkte er uit heeft gezien. Zo heeft hij van de doorkijk naar het Calisplein zes verschillende versies gemaakt waar op elke weer nieuw details te zien zijn.”
Berkemeier kreeg zijn opleiding tot landschapschilder aan de academies van Düsseldorf en Weimar. In 1893 vestigt hij zich net onder Amsterdam in Baambrugge. Hij werd lid van de kunstenaarsvereniging ‘Arti et Amicitiae’ (Kunst en Vriendschap) en ontmoette er de tien jaar oudere 2e voorzitter van die vereniging Jan H. Wijsmuller. Wijsmuller, een zeer sociaal mens, had er o.a. de specifieke taak om jonge kunstenaars te begeleiden en het is dan ook niet ondenkbaar dat nestor Wijsmuller Berkemeier aanspoorde om naar Noordwijk te gaan. Er waren weinig kunstschilders actief en tegelijkertijd verbleven er wel kapitaalkrachtige Duitsers in Huis ter Duin. Het is bekend dat die combinatie ervoor zorgde dat Berkemeier een zeer goede boterham verdiende met zijn kunstwerken. Wijsmuller zelf verbleef ook de nodige tijd in Noordwijk en uit overgebleven werken is bekend dat zij conform de overtuiging van kunstacademie Weimar er samen op uit trokken om in ‘plein air’ dezelfde taferelen vast te leggen. Dat alles gaat samenvallen in de wisseltentoonstelling die gepland staat voor 2022 waar de werken van Berkemeier en zijn nestor Wijsmuller te bewonderen zullen zijn in Museum Noordwijk. De ‘nieuwe’ Berkemeier zal daar zeker een mooie plek in krijgen.
Wilhelminastraat omstreeks 1900
Hier kijken we in westelijke richting de Wilhelminastraat in, deze straat heette tot 1902 de Krochtweg.
Rechts zien we de bruggetjes over de Krochtwetering.
Deze wetering was een hoofdverbinding met het Schie en als gevolg van rioollozingen rook deze zeer slecht.
De Krochtwetering is in verschillende etappes overkluisd en deze overkluizing was in 1914 geheel voltooid.
Je zou het niet vermoeden, maar onder de Wilhelminastraat ligt dus een riool, zo groot dat je er in zou kunnen fietsen.
Tegenwoordig wordt het rioolwater via een persleiding direct naar de rioolwater zuivering aan de Achterweg getransporteerd.
Links op de achtergrond zien we de molen “De Eendracht” van de familie de Groot op de hoek van de Molenstraat en de Wilhelminastraat. Dit was een grit molen waar kippengrit en kalk voor metselspecie werd vervaardigd.
De molen is in 1922 afgebroken, waardoor er weer een stukje oude glorie verdween.
Op zaterdag 18 januari is Jaap Deelder in Museum Noordwijk om de bezoekers uitleg te geven over zijn werk dat onderdeel uitmaakt van de wisseltentoonstelling ‘Nieuwe Meesters’. Die expositie is momenteel in het museum aan het Jan Kroonsplein te bewonderen.
Jaap Deelder werkt zowel in Twente als (hier) thuis in Voorhout aan zijn kunstwerken. Een aantal daarvan is te bewonderen op de tijdelijke tentoonstelling in Museum Noordwijk.
Jaap Deelder maakt prachtige kunstwerken van voornamelijk vogels in hout en steen, die zijn weg vinden naar talloze liefhebbers. “Ik ben, doordat mijn vader werkte voor Staatsbosbeheer, opgegroeid in de dienstwoning van de landschapsorganisatie aan de Duinweg. Hout en gereedschappen waren ruim voorhanden om mee te experimenteren. En dat deed ik dan ook. Op mijn 17e wist ik welke richting ik uit wilde. Vogels in hout vereeuwigen in de ruimtelijke omgeving. Dat zal wel te maken hebben met het gegeven dat de belangstelling voor de natuur mij met de paplepel is ingegoten. Ik ben een autodidact. Ik heb 39 jaar speciaal onderwijs gegeven aan kinderen in Noordwijk en ben in de overgebleven vrije uren mij steeds verder gaan bekwamen in eerst houten en later ook stenen kunstvoorwerpen. De kunstwerken, die ik maak, beginnen met weglaten of je nu in hout of met steen bezig bent. Je werkt van het grote naar het kleine. Een boomstam zaag je diagonaal om de eerste aanzet van een vogel in vogelvlucht te creëren. Die grove opzet moet wel kloppen om ook de daarna volgende verfijning te laten slagen. De houding die ik voor ogen heb maar ook de verhoudingen moeten kloppen. Wat ik ook belangrijk vind is dat de spanning aanwezig is. Ook van een vogel die zichtbaar zit te dutten. Voor mij is en blijft belangrijk dat mijn kunstwerken kwaliteit hebben. Dat wat ik beoog er vanaf spat. Over de artistieke kwaliteit mogen anderen oordelen.” Jaap Deelder heeft sinds zijn 17e naar schatting zo’n 1.300 kunstwerken gemaakt waarvan het overgrote deel verkocht is. In de beginjaren deed hij een maand om een voor hem acceptabel kunstwerk te maken, nu is dat gemiddeld, afhankelijk van de grootte, één of twee weken. Inspiratie voor nieuwe werken doet hij op in binnen- en buitenland. “Ik was onlangs hier in de polder aan het wandelen en zag daar een zeearend. Die ga ik ooit nog maken maar dan wel op ware grootte. Deelder werkt zowel thuis aan zijn kunstwerken als op de boerderij van zijn promotor in Twente. “In Twente kan ik zonder overlast te veroorzaken werken. Ik kan het mijn buren hier in Voorhout niet aandoen om regelmatig met een motorzaag in de weer te zijn.” Zijn werk vindt zijn weg naar galerieën maar ook op exposities met andere kunstenaars is zijn werk te zien. “Ik was dan ook blij met de mogelijkheid om met anderen een deel van mijn kunstwerken te laten zien in Museum Noordwijk.” Dat kan nog tot 26 april van dit jaar. Maar wilt u Jaap Deelder zelf ontmoeten kom dan naar Museum Noordwijk op 18 januari. Hij heeft een geweldig, inspirerend verhaal.
F11969
Bollenbedrijf aan de Schiestraat, Ca. 1910
Hier zien we een uitgaansdag van de vereenigde culturen van S.A. Konijnenburg, later de Graaf Bros en S.A. van Konijnenburg, in de volksmond Siem Knijn. De latere directeur was George Aaten, woonachtig in de villa Boreas aan de Duinweg. Men ziet hoeveel personeel in die tijd er werkte. Ze hadden ook bollenexport, o.a. naar Amerika.
Later werden er nog twee garages voor de vrachtwagens gebouwd en twee woonhuizen.
Deze woonhuizen werden bewoond door Kees Plug, van de Fa. Plug bestrijdingsmiddelen. Later werd de heer Stam de eigenaar.
De man links op de foto is de heer S. Konijnenburg, helemaal rechts de ingang naar het Tamarijnslaantje. Het huisje dat daar wat verdiept achter lag werd bewoond door particulier chauffeur Kampman. Later in 1954 werd dit huisje bewoond door Kees en Jo Varkevisser – Ciere.
In 2003 zijn de gebouwen gesloopt om plaats te maken voor de bebouwing van de wijk Boechorst. Vóór deze sloop hebben er nog wat bedrijven in gezeten, o.a. auto spuiterij van Abswoude, aannemer L. Alkemade en Videoland.
De twee woonhuizen staan er nu nog.
Ook rondvaartbedrijf v.d. Hulst uit Warmond is hier gevestigd.
De bebouwing van de Schiestraat is nu woonhuizen en appartementencomplexen.
Daniël Tavenier en Abel Staring in Museum Noordwijk
Dichter Abel Staring en kunstschilder Daniël Tavenier zijn op 7 december van 14.00 tot 17.00 uur in Museum Noordwijk aanwezig om uitleg te geven over hun kunstwerken die onderdeel uitmaken van de huidige wisseltentoonstelling ‘Nieuwe Meesters’. Zij hebben voor de expositie tien werken ter beschikking gesteld die in de Japanse kunstvorm Haiga – beeld en tekst- zijn vervaardigd.
De naam Haiga is ontleend aan de Japanse vorm van dichtkunst waarbij een vers – haiku (een vers van drie regels) of tanka (een vers van vijf regels) – gecombineerd wordt met een schilderij. Tavenier: “Het is niet zo dat Abel en ik bij elkaar gaan zitten om in samenspraak tot een kunstwerk te komen. In een aantal gevallen heeft Abel een gedicht gemaakt dat mij heeft geïnspireert voor een te maken schilderij. Maar het tegenovergestelde is ook gebeurd.” Wat zij voor het Haiga-project wel hebben afgesproken is dat elk kunstwerk te maken moet hebben met Noordwijk. “Geen Vuurtoren of bekend hotel maar andere interessante locaties waarbij gezocht is naar de schoonheid van het simpele en onooglijke.” De uitkomst zijn tere, meditatieve beelden die gecombineerd zijn met enkele, subtiel gekozen woorden. De schilderijen tonen onder meer de rotonde bij apotheek De Duinrand en het pad door de duinen achter de Willem van den Berghstichting. Met woord en beeld geven zij uiting aan de werkelijkheid waarbij de inspiratiebronnen het strand, de duinen, kustdorpen en bollenvelden zijn. Dochter Rodé Tavenier, afgestudeerd aan de Koninklijke Academie in de richting grafische vormgeving heeft een prachtig begeleidend boekje gemaakt waarin de schilderen en de gedichtjes, die op de tentoonstelling bewonderd kunnen worden, te zien zijn. Daniël zal op zaterdagmiddag een nieuw kunstwerk vervaardigen. De kunstwerken zijn te koop.
Daniël werkt bij voorkeur met natuurlijke materialen en zelfgemaakte verf. De thema’s van zijn schilderijen voor deze expositie hebben te maken met Noordwijk en de omringende natuur. Hij hanteert een losse, krachtige, expressievolle toets.Daniël is opgeleid aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst (Den Haag), waarna hij meteen met zekere regelmaat begon te exposeren. Zijn werk is meermaals in het Katwijks Museum geëxposeerd; het is aangekocht door diverse instanties in Noordwijk, waaronder de Sint Jeroenskerk die permanent een zevenluik van Daniël toont. Daniël is in Katwijk geboren, maar woont en werkt al ruim 25 jaar als beeldend kunstenaar in Noordwijk.
Abel Staring, pseudoniem voor Wim van der Lee, publiceert teksten op internet, waaronder voor Haiku Nederland Groep. Abel is opgeleid als theoloog aan de universiteiten van Amsterdam, Utrecht en Leiden. Daarnaast heeft hij psychotechniek gestuurd in Utrecht en filosofie in Leiden. Abel was enige tijd hervormd predikant in Noordwijk-Binnen. Nu wil hij met proza en Japanse dichtvormen zoveel mogelijk zeggen met zo min mogelijk woorden. Abel woont en werkt in Noordwijk.
Daniël Tavenier in zijn atelier met de Haiga van de top van de Jeroenskerk. Het begeleidend boekje van zijn dochter heeft als titel n.a.v. dit kunstwerk ‘Hemelhoog kijk ik’